Corned Beef, Carolien Feldbrugge, 1989
Hildo Kropplein
Aan het einde van de negentiende eeuw veranderde Amsterdam in een moderne stad die bereikbaar werd over land. Het spoor werd aangelegd en de havens werden verplaatst van de Oostelijke Eilanden, waar ze sinds de VOC-tijd lagen, naar de Rietlanden. De molens die ten oosten van de oude havens hout voor schepen zaagden en de modder uit het IJ hielden moesten er langzaamaan aan geloven. Ze functioneerden tot aan het einde van de negentiende eeuw, maar stonden nu in de weg van een nieuwe stadsuitbreiding. Bij die nieuwe stadsuitbreiding kwam er een veemarkt en een abattoir, een slachthuis, hier rondom het Hildo Kropplein. Er werden huiden bewerkt en hier kwam het vlees vandaan dat bij Amsterdamse slagers werd verkocht. Voor die tijd werd er op allerlei plekken in de stad particulier geslacht. Maar vanaf 1888 werd deze industrie gegroepeerd aan de rand van de stad om hygiënische redenen, en vanwege de efficiënte aanvoer per trein en boot.
In 1988 verhuisde het abattoir naar Amsterdam-West en verdween de veemarkt met levende dieren geheel uit de stad. De woningen rondom het Hildo Kropplein werden zorgvuldig ontworpen, met een grote rol voor herhaling en regelmaat. Het grote bakstenen kunstwerk van Per Kirkeby op hetzelfde plein paste goed in de verhoudingen van de omringende architectuur. Kirkeby wilde de herinnering aan het abattoir in leven houden. De architectuur van het kunstwerk herinnert aan die van de grote bakstenen slachthal, en met een beetje verbeelding lijkt het werk op de kop van een rund. Kirkeby legt vooral ook een verbinding tussen zijn geboortestad Kopenhagen en Amsterdam, steden die beide een lange traditie van baksteenarchitectuur kennen.
De harmonie van het plein werd verstoord toen er opeens een flink transformatorhuisje werd geplaatst. Tot grote ergernis van omwonenden werden daarmee de zichtlijnen van het plein doorbroken. Samen met een deelraad van de gemeente werd de oplossing gezocht in het transformeren van het huisje tot een kunstwerk. Conceptueel kunstenaar Carolien Feldbrugge bekleedde het in 1989 vervolgens volledig met tegeltjes en veranderde het in een blik rundvlees van het merk Hereford, compleet met streepjescode en nettogewicht – nog een herinnering aan het voormalige abattoir, al is het een flinke tegenhanger van het sobere werk van Kirkeby. Al moet Feldbrugge hebben geweten dat haar werk langer zou blijven staan; ze gaf het vlees een houdbaarheidsdatum tot 1995.
