Monument voor Anton de Kom , Jikke van Loon, 2006
Anton de Kom Monument
Het beeld van Anton de Kom door Jikke van Loon staat sinds 2006 boven aan de trappen van het Anton de Komplein. De Kom schreef in de Tweede Wereldoorlog vanuit Nederland, waar hij onder dwang werd geplaatst, voor het verzetsblad De Vonk. Op verzoek van bewoners van Zuidoost schetsten vier kunstenaars rond de eeuwwisseling een monument voor de Surinaamse activist en auteur. Het voorstel van Jikke van Loon, een uit hout van de Surinaamse gele kabbes gesneden model vervaardigd in brons, werd gekozen. Dat proces liep niet geheel transparant en leidde tot protest. Met name omdat het beeld, onder andere volgens ‘Comité een waardig standbeeld Anton de Kom’, direct lijkt te verwijzen naar (een stereotype beeld van) tot slaaf gemaakte mensen. Ondanks demonstraties ging de onthulling door. In 2020 werd De Kom opgenomen in de Canon van de Nederlandse geschiedenis. Zijn boek Wij slaven van Suriname (1934) over koloniale macht en uitbuiting kreeg daarmee hernieuwde aandacht.
Een man
nu in beeld
nu in brons
vanwaar komt die boom?
Letterlijk
niet zoals hij was
niet zoals hij is
niet in de geest
van zijn woorden
Hier in Holland
op dit plein
enkel een symbool
van kracht
ontkend gecensureerd
vastgezet zonder benen
zijn handen in blokken
zijn geest metaal
zijn visioenen dichtgelast
Waar is zijn waardigheid
wie bepaalt de kunst
Gedicht: Jörgen Gario
Dit werk is onderdeel van Kunstroute Zuidoost: Helden van Zuidoost. Lees hier meer!
Beluister ook de podcastaflevering over dit kunstwerk. In de podcast nemen journalist Noraly Beyer en dichter Jörgen Gario je, samen met podcast- en radiomaker Jesper Buursink, mee in Zuidoost. Ze spreken bevlogen over de gebeurtenissen en personen die zijn verbeeld, die het werk hebben gemaakt of met wie het tot stand kwam. De gedichten van Jörgen Gario, gecomponeerd bij de kunstwerken op de route, voegen daar een poëtische dimensie aan toe.
