Zonder titel, Narcisse Tordoir, 1998
Hudsonhof
Om het hekwerk van de Belgische kunstenaar Narcisse Tordoir echt te kunnen waarderen, sta je hier aan het einde van de Hudsonstraat verkeerd. Eigenlijk moet je dan naar het KNSM-eiland. Daar maakte Tordoir vijf jaar eerder namelijk een soortgelijk hek, maar dan veel imposanter. Het hek op het KNSM-eiland vormt de poort tot een cilindervormig gebouw dat deel uitmaakt van het woningcomplex van de Belgische architect Bruno Albert.
Tordoirs kunst wordt gekenmerkt door simpele lijnen die alledaagse objecten weergeven. Dat zie je ook terug in het hekwerk op het KNSM-eiland. Het 27 meter hoge hek bestaat uit 48 vlakken, waarin met traliewerk van zwartgelakt staal pictogramachtige tekens zijn aangebracht. Hierdoor lijkt het net alsof de ramen in het bouwwerk van Albert doorgetrokken zijn in het hekwerk van Tordoir. In het hekwerk zijn gordijnen te herkennen die naar achter geschoven zijn en een bloem, neus of pijp onthullen. Als de zon schijnt, dan werpt het traliewerk een schaduw op de muren en de ramen van het gebouw. “Ik probeerde zo een link te leggen met wat er in het gebouw gebeurde en wat zich daar afspeelde en daarmee het alledaagse van het leven te vatten”, vertelt Tordoir.
Het hekwerk op het KNSM-eiland werd een groot succes en Tordoir werd door andere gemeentes al snel gevraagd om eenzelfde hekwerk voor hun stad te maken. “Dat heeft mij sindsdien altijd achtervolgd in Nederland”, zegt Tordoir. Het gebeurde ook met dit hek in de Hudsonstraat. Tordoir werd opgebeld door een projectontwikkelaar, die bezig was met de renovatie van het Mercatorplein en de buurt daaromheen. Hij vroeg Tordoir expliciet om een hek te maken zoals hij op het KNSM-eiland had gedaan, want over drie maanden zou de toenmalige koningin Beatrix het Mercatorplein heropenen. Kortom, het was een spoedklus.
In de 24 panelen van het hekwerk in de Hudsonstraat achter het Mercatorplein wijken de beeltenissen in het traliewerk af van die op het KNSM-eiland. Zo zijn er patronen van cijfers, bakstenen en golvende lijnen te zien. Daarmee maakt Tordoir zeker verwijzingen naar details die in de architectuur van de Amsterdamse School te vinden zijn en die deze buurt kenmerken. Als je door het hekwerk kijkt, biedt dit niet dezelfde inkijk op de architectuur en het alledaagse leven in de straat als op het KNSM-eiland.
In de Hudsonstraat is het hekwerk haast onzichtbaar geworden door de grote plantenbakken, fietsen, scooters en verkeersborden die ervoor staan. Aan het eind van de straat heeft het hek vooral de functie om het autoverkeer te stremmen en voetgangers en fietsers toegang te bieden tot het Mercatorplein. “Het is niet te vergelijken met het werk op het KNSM-eiland”, zegt Tordoir. “Het werk sloot daar volledig aan bij de vorm van het gebouw. Dat kwam doordat er goed overleg was met de architect en dat ik ook heel goed begeleid werd door de bemiddelaar Henk de Vroom, en er was een goed budget. Alle omstandigheden zaten mee om er iets goeds van te maken. In de Hudsonstraat was er een praktisch probleem dat heel pragmatisch in korte tijd opgelost moest worden.”
Beluister ook de podcastaflevering over dit kunstwerk, en laat je meeslepen door de boeiende verhalen achter de werken van kunstroute in De Baarsjes. In de podcast luister je naar gesprekken tussen kunsthistoricus en onderzoeker van deze route, Sietske Roorda, en schrijver Willem Sjoerd van Vliet.
